บทความ

เรือข้างกระดาน (Ruea Khang Kradan) หรือ เรือเครื่องเทศ

รูปภาพ
     เรือข้างกระดานเป็นเรือแจว ใช้ไม้แผ่นกระดานประกอบขึ้นเป็นตัวเรือ ท้องเรือคล้ายเรือสำปั้นสวน แต่แบนกว่า และหางเสือกว้างกว่าเรือสำปั้นสวน ตอนกลางมีประทุน เก๋งกรุด้วยแผ่นกระดานรางลิ้นหน้ากว้างประมาณ 8-12 นิ้ว จึงเรียกว่า เรือข้างกระดาน ส่วนชื่อเรือเครื่องเทศนั้น เพราะสินค้าที่มีขายเป็นหลัก ได้แก่ เครื่องเทศชนิดต่าง ๆ      เรือข้างกระดาน เป็นเรือขายสินค้าเสมือนซูเปอร์มาร์เก็ตเล็ก ๆ ช่วงกลางลำเรือบรรทุกสินค้า ซึ่งมีหลายอย่าง เช่น เครื่องเทศจำพวกพริกไทย กระวาน กานพลู ข้าวสาร เครื่องใช้ในครัว หม้อ กระชอน ถ้วยชาม ช้อน กระต่ายขูดมะพร้าว ถัง น้ำ หวดนึ่งข้าวเหนียว เครื่องใช้ในบ้าน เปลญวน รวมทั้งผ้าและเครื่องประดับ เช่น สร้อยทองคำ เป็นต้น โดยดาดฟ้าหัวเรือใช้เป็นที่ปรุง และรับประทานอาหาร เจ้าของเรือส่วนใหญ่เป็นชาวไทยมุสลิมที่อาศัยอยู่รวมกันในเรือทั้งครอบครัว และขึ้นล่องค้าขายกันเป็นกลุ่ม ค่ำที่ไหนก็นอนที่นั่นด้วยความเคยชิน มีชีวิตความเป็นอยู่แบบเรียบง่าย เมื่อขึ้นไปขายสินค้าทางภาคเหนือ สินค้าหมด ก็จะล่องลงมากรุงเทพฯ ซื...

เรือเมล์ (Ruea May)

รูปภาพ
     เรือ เมล์ หรือเรือลากจูง เป็นเรือยนต์ชนิดหนึ่งที่มีความสวยงาม เครื่องยนต์ติดตั้งกลางลำเรือ ในอดีต อาจใช้เป็นเรือโดยสารชั้นเดียวหรือ 2 ชั้น จอดแถวท่าเตียน บรรทุกผู้โดยสาร สินค้าพืชผัก และเครื่องอุปโภคบริโภค โดยออกจากท่าเตียนตอนเย็น ไปพระนครศรีอยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี ถึงชัยนาทในตอนเช้า หากเป็นเรือ 2 ชั้น ก็นอนค้างแรมกันในเรือ 1 คืน      ลักษณะเป็นเรือท้องกลม ทวนหัวตั้งตรงในแนวดิ่ง ท้ายแบนคล้ายก้นแมลงสาบ มีเสาเก๋งหลังคาช่วงกลางลำ ด้านหน้าคนบังคับ หรือถือท้าย จะมีเฟี้ยมด้านล่างเป็นลูกฟักไม้ ด้านบนเป็นกระจกบังฝนหรืออาจเปิดรับลมได้ ท้ายเรือมีเสาหลักที่มั่นคงแข็งแรง ใช้เป็นหลักโยงผูกเชือกลากจูงเรือ ในปัจจุบันมีขอเหล็กรับเชือกหลักโยงที่ภาษาชาวเรือเรียกว่า “ หลักทรัพย์ ” เรือลากจูงขนาดใหญ่จะเลื่อนหลักทรัพย์ไว้ตอนในช่วยให้ท้ายเรือแข็งแรง อัตลักษณ์ เรือจำลอง   ผลิตจากไม้   มีรายละเอียดและกลิ่นไอของอดีตอัดแน่นทุกอณูของชิ้นงาน   ผสานกับความตั้งใจรังสรรค์ชิ้นงานของช่างฝีมือ   ทำให้งานออกมามีความปราณีตทุกชิ้น   ...

เรือมาดประทุน (Ruea Maad Prathun)

รูปภาพ
     เรือมาดประทุน เป็นเรือชนิดหนึ่งของเรือมาด มีหลังคาประทุนสานด้วยไม้ไผ่ช่วงกลางลำ เพื่อใช้บรรทุกสินค้า หรือกันแดดกันฝน โดยใช้ชันผสมกับน้ำมันยางและปูนแดงกันฝนรั่ว การขุดแต่งง่ายกว่าเรือชนิดอื่น ๆ การบำรุงรักษาจะมีเฉพาะเมื่อจะใช้งานพิเศษ เช่น งานทอดกฐินหรือทอดผ้าป่า บางครั้งใช้เป็นเรือบรรทุกสินค้า หากเป็นเรือมาดขนาดใหญ่ก็สามารถใช้เป็นที่พักอาศัยได้ด้วย        เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสต้น ทรงใช้เรือมาดประทุน ( ความยาวประมาณ 8 เมตร ) เป็นเรือบรรทุกเครื่องต้นและข้าวของเครื่องใช้ด้วย นอกจากนี้ สุนทรภู่กวีเอกของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ใช้เรือมาดประทุน เป็นพาหนะในการเดินทางไปหาบิดาที่เมืองแกลง อัตลักษณ์ เรือจำลอง   ผลิตจากไม้   มีรายละเอียดและกลิ่นไอของอดีตอัดแน่นทุกอณูของชิ้นงาน   ผสานกับความตั้งใจรังสรรค์ชิ้นงานของช่างฝีมือ   ทำให้งานออกมามีความปราณีตทุกชิ้น   ควรค่าแก่การมอบให้เป็นของขวัญ   ของสะสม   และของตกแต่งในทุกโอกาส ผลิตและจำหน่ายโดย “ เรือจำลองพื้นบ้านไม้สักทอง ” บ้า...

เรือสำปั้นแปลง (Ruea Sampun Plaeng)

รูปภาพ
     สมัยรัชกาลที่ 2 เมื่อคราวทำสวนขวาในพระบรมมหาราชวัง มีการสั่งเรือซำปัง ที่ต่อด้วยไม้กระดาน 3 แผ่นมาจากประเทศจีน รูปทรงเรือเทอะทะ จึงคิดต่อเป็นสำปั้นแปลง โดยแก้รูปทรงให้เพรียวกว่าเรือจีน สำหรับข้าราชบริพารพายเล่นในสระ ต่อมาพระยาสุริยวงศ์มนตรี ( ดิศ บุนนาค ) จึงคิดต่อเรือสำปั้นยาว 7-8 วา และเมื่อช่างมีความชำนาญมากขึ้น จึงต่อเป็นสำปั้นขนาดใหญ่ มีเก๋งสลักลวดลาย เรียกว่า เรือเก๋งพั้ง ยาว 14-15 วา ใช้เป็นเรือพระที่นั่งของเจ้านาย หรือข้าราชการชั้นผู้ใหญ่      เรือสำปั้นแปลงที่ต่อขึ้นเป็นเรือแบบใหม่นี้ บางลำมีท้ายตัดเรียกว่า สำปั้นท้ายตัด สมัยรัชกาลที่ 3 ได้โปรดเกล้าฯให้ เจ้าพระยานครศรีธรรมราช ( น้อย ) เป็นผู้ริเริ่มต่อเรือสำปั้นแปลง สำหรับใช้เป็นเรือรบ หัวเรือมีลักษณะเป็นปากปลา ท้ายเรือเป็นกำปั่น   อัตลักษณ์ เรือจำลอง   ผลิตจากไม้   มีรายละเอียดและกลิ่นไอของอดีตอัดแน่นทุกอณูของชิ้นงาน   ผสานกับความตั้งใจรังสรรค์ชิ้นงานของช่างฝีมือ   ทำให้งานออกมามีความปราณีตทุกชิ้น   ควรค่าแก่การมอบให้เป็นของขวัญ ...